Taxi's, uniformen en corruptie

Nu we zo’n anderhalve week hier zijn hebben we al een redelijk goed beeld gekregen van hoe het het werkt hier in Almaty, mede dankzij Elena die ons met raad en daad bijstaat en natuurlijk door Linda’s ervaringen van vroeger.
Als je als buitenlander hier komt zonder dat je iemand hier kent dan ga je onnodig veel geld uitgeven, dat is een feit!

Taxi's
In Nederland is veel te doen geweest over de taxi’s van Uber. Kleine zelfstandigen bieden hun taxidiensten aan, georganiseerd door Uber. De grote taxibedrijven hadden hier veel moeite mee en dwarsboomden lange tijd de komst van Uber.
Hier in Almaty  ligt dat iets anders. Uber is hier niet, maar bijna iedereen biedt taxidiensten aan als particulier, al dan niet georganiseerd via een centrale. Stel je rijdt ’s morgens naar je werk en ziet iemand wuivend met zijn of haar hand langs de kant van de weg staan, dan stop je, spreekt een ritprijs af en brengt die persoon naar plaats van bestemming. Daar wordt dan handje contantje afgerekend. Zo simpel gaat dat hier, iedereen lijkt taxi-chauffeur te zijn in Almaty. Op zich best handig en nee, er is weinig tot geen criminaliteit welke een direct gevolg is van taxi ritten. 
Bel je daarentegen een taxicentrale, dan ben je als niet Kazach duur uit, je betaalt zeker 50% meer. Linda spreekt natuurlijk Russisch maar door de lange tijd in Nederland spreekt ze het met een accent en dan is het meteen bingo! Al tijdens het telefonisch reserveren van een taxi wordt een prijs afgesproken en die ligt als Linda belt veel hoger dan wanneer haar zus Elena belt voor dezelfde route, dat hebben we natuurlijk al getest! ;-)
Als je dan zegt, “oke, dan zoek ik wel een ander”, dan kun je bij een ander bedrijf afspreken en vaak ook tegen een lager bedrag, maar na 5 minuten wordt je terug gebeld met de melding dat ze geen auto beschikbaar hebben. Dat systeem werkt hier goed: het bedrijf wat dus is bedankt stuurt razendsnel een melding naar andere taxicentrales zodat we altijd ben hen terug zullen komen. Hoe corrupt en je doet er niets tegen. Oke, dan maar langs de weg staan met je hand omhoog; goede prijzen en geen wachttijden! :-)

Bussen
Naast taxi’s rijden er ook veel bussen en trolleybussen door Almaty, al rijden die zonder tijdschema’s maar lang wachten hoef je niet. In de bus staat een automaat waar je een handvol Kazachse Tenges in moet smijten om een geprint kaartje te kopen. Vaak roepen de buschauffeurs dat deze automaat stuk is en dat je een kaartje bij hem moet kopen. In ruil voor je geld krijg je een wit stukje papier dat moet voldoen als een kaartje...je raadt het al, het geld gaat in de zak van de chauffeur en de automaat is echt niet stuk. De busmaatschappij loopt hierdoor veel geld mis? Daarom hangen er brieven in de bussen waarop staat dat bij controles alleen geprinte kaartjes geldig zijn en dat er fikse boetes worden uitgedeeld als je die niet hebt, maar...controles zijn er niet. Krom? Ja, heel krom, maar hee, je hebt toch vervoer dus accepteer je dit gewoon en accepteer je het niet, dan accepteer je maar dat je het niet accepteert (?!).

Uniformen
Heb je een beetje een functie in Kazachstan, dan draag je een uniform en kijk je heel serieus...ook als je parkeerwachter bent of bij een gondel lift staat. Een uniform maakt iets los in mensen, ongeacht of je het draagt of er naar kijkt. Met name bij de mensen hier die het dragen maakt het iets los. Bokito, de gorilla van Diergaarde Blijdorp moest je niet in de ogen kijken, maar bij de parkeerwachters hier kun je dat maar beter ook niet doen want je krijgt een blik terug die je het idee geeft dat je levenslang de bak in moet terwijl je alleen maar langs hen heen loopt!

We waren bij het winkelcentrum hier, daar staan fonteinen voor en geven het iets speciaals dus wilden we daar wat foto’s maken van de kinderen. Dus gingen zij op de rand zitten en schoten we een paar plaatjes. Toen we klaar waren met het foto’s maken bleven de kinderen nog even zitten, spelend met het water. Binnen 5 seconden kwam een man in uniform met een mega grote officierspet op aangesneld, hij beval de kinderen daar weg te gaan, de foto’s waren gemaakt dus nu wegwezen! Ron begon een beetje te lachen om deze actie, maar met één blik was het duidelijk; dit was een spel om leven en dood! Dus maar omdraaien en keihard lachen terwijl we wegliepen. 

Corruptie
Onze verjaardagen hebben we gevierd in de bergen, in een soort Eco park waar ze de natuur de gang laten gaan. Heel erg mooi en er waren speciale plaatsen waar je kon grillen/barbecuen, dit wordt mondjesmaat toegelaten en op de weg er naartoe moet je door een controlepost met slagboom. Lena waarschuwde ons dat alleen auto’s tol moesten betalen, maar wandelaars niet. Dus wij lieten ons door de taxi afzetten bij de slagboom, het laatste stukje gingen we lopen. Net toen we het park in wilden lopen hield een vrouw ons staande en wees naar een prijslijst waarop stond dat we met 4 personen 1.885 Tenge moesten betalen. Linda protesteerde en zei dat wandelaars niet hoefden te betalen, maar wist dat als we erin wilden we toch iets moesten betalen. Uiteindelijk bereikten ze een deal; voor 1.000 Tenge mochten we verder...ook nu was wel duidelijk waar dat geld naartoe gaat. 1.000 Tenge is ongeveer 5,00 euro en is op zich niet veel, maar hier krijg je er dagelijks mee te maken en dan tikt het wel aan! Leuk detail en niet onbelangrijk is dat Lena, haar vriend en zoontje Vladik even ervoor er met de auto doorreden, zij moesten 500 Tenge betalen ;-)

Zo zijn er meerdere voorbeelden waar wij Nederlanders zweet van in de handen krijgen van ergernis. Op die momenten denken we aan al die Duitsers die aan de Nederlandse kust ook bij bosjes belazerd worden, wij zijn eigenlijk ook niet zoveel beter.

Poka